Shamisen hay Samisen (Tiếng Nhật: 三味線; âm Hán-Việt: tam vị tuyến) là một loại nhạc cụ ba dây của Nhật được chơi với một miếng gẩy đàn được gọi là bachi. Ở Việt Nam, loại đàn còn có tên gọi khác là đàn tam.
Shamisen có chiều dài tương tự với guitar nhưng cổ loại đàn này mỏng hơn và không có phím. Thân hình chữ nhật giống mặt trống của cây đàn được bọc da ở mặt trước và sau giúp khuếch đại âm thanh khi gẩy đàn. Da đàn thường được làm bằng da chó hoặc da mèo nhưng trong quá khứ có một loại giấy đặc biệt được sử dụng và nhiều loại nhựa cũng được dùng để làm mặt đàn. Dây đàn thường được làm bằng lụa, gần đây thì nylon cũng được sử dụng làm dây đàn.
Tính theo tư thế cầm, thứ tự dây shamisen là 1, 2, 3, đếm từ trên xuống dưới (tức từ to xuống nhỏ). Dây 3 mảnh nhất, kém bền, mau đục tiếng, nên thường xuyên phải thay.[1]
Nói đến việc duy trì samisen hiện đại phải nhắc đến Kineie Yashichi, một nữ nhạc sĩ đã dồn tâm huyết vào việc cải cách các bản nhạc dành cho samisen, tạo nên một công trình gọi là “phổ văn hóa samisen”, cụ thể là biên tập lại kho tàng nhạc phổ cổ xưa, thay các quy tắc và kí hiệu cổ thành kim cho thông dụng, dễ phổ cập. Nhà Kineie là gia tộc nhiều đời gắn bó với nghệ thuật shamisen, đến giờ vẫn vậy. Cái tên nagauta (trường bội) dành cho loại nhạc chơi bằng samisen trong kịch Kabuki cũng do nhà họ đặt ra.[2]
- ^ Chú thích về dây đàn samisen trong Xứ tuyết, Kawabata Yasunari, IPM & Hồng Đức, 2018.
- ^ Chú thích về gia tộc duy trì văn hóa samisen trong Xứ tuyết, Kawabata Yasunari, IPM & Hồng Đức, 2018.
Tham khảo
 | Wikimedia Commons có thư viện hình ảnh và phương tiện truyền tải về Shamisen |
No comments:
Post a Comment